Afgelopen week was de Week van de Alfabetisering. Tijdens deze week werd onder andere aandacht gevraagd voor duidelijke taal. Het thema was 'Doe mee'. De PvdA-fractie pakte deze uitnodiging op. Een aantal fractieleden herschreven 'De Internationale' in duidelijke taal. De PvdA-fractie daagt u uit met een nog betere versie te komen. Doe mee!
Het thema van de alfabetiseringsweek was dit jaar: DOE MEE. Twee docenten van Nova Contract hadden daarom ‘Het Groot Dictee van de Duidelijke Taal ‘georganiseerd. Deelnemers aan dit dictee waren onder andere ambtenaren van de gemeente Haarlem, communicatiedeskundigen, tekstschrijvers en journalisten. Ik was blij dat ik niet tot de deelnemers behoorde en het alleen maar hoefde te presenteren. De opgaven waren namelijk niet bepaald eenvoudig!
Bij dit dictee ging het nu eens niet niet om de juiste spelling, maar om de duidelijke formulering. De deelnemers kregen zes stukjes tekst voor hun neus, die ze in duidelijke taal moesten herschrijven. Er was een stukje uit een koopcontract, maar ook een passage uit een brief van de gemeente Haarlem, een tekst uit de algemene voorwaarden van de OV-chipkaart en een gedeelte uit een brief van Spaarnelanden.
Wat deze teksten allemaal met elkaar gemeen hadden, was dat ze alles behalve makkelijk te begrijpen waren. Veel communicatiemedewerkers bij overheden, bedrijven en instellingen hebben de neiging om vanuit hun eigen niveau te schrijven en dat is vaak vwo-niveau. Wat ze daarbij vergeten, is dat het grootste deel van de Nederlanders leest op vmbo-niveau. Gevolg: mensen haken af, begrijpen de boodschap niet of verkeerd, gaan bellen of moeten hulp vragen. Allemaal onnodig tijd- en geldverlies. En dan te bedenken dat dit zo makkelijk te voorkomen is door eenvoudige en duidelijke teksten te schrijven. Dus: korte zinnen maken; geen moeilijke woorden gebruiken; vaktermen of afkortingen vermijden; eerst goed bedenken wat je boodschap is en iemand anders eerst je tekst laten lezen en beoordelen.
Rode hoofden en liters zweet leverde dit dictee op bij de deelnemers, maar het resultaat was echt goed. Het bewees dat het wel degelijk beter kan en moet.
Fractiecollega Helga vond dat wij niet achter konden blijven bij dit ‘DOE MEE-thema’. Samen met collega Artie en onze fractie-assistente Marit, hebben we daarom een poging gewaagd de ‘Internationale’ te herschrijven in meer duidelijke en begrijpelijke taal.
Hieronder vindt u het resultaat, maar we dagen u uiteraard uit er een nog véél betere versie van te maken. Dus: Doe Mee….!
(Hieronder de vertaling van De Internationale)
De Internationale herschreven in duidelijke taal (maar te zingen is het nu niet meer :-)
Ontwaakt verworpenen der aarde: Doe mee, iedereen die het moeilijk heeft
Ontwaakt, verdoemd' in 's hongers sfeer: Doe mee, iedereen die honger heeft
Reed'lijk willlen stroomt over de aarde: Een betere wereld willen wij
En die stroom rijst al meer en meer!: En dat willen er steeds meer
Sterft, gij oude vormen en gedachten,; lLaat los oude ideëen en denkwijzen
Slaafgeboor'nen, ontwaakt, ontwaakt,; Wees niet bang en doe mee
De wereld steunt op nieuwe krachten; De wereld is aan het veranderen
Begeerte heeft ons aangeraakt!' En van die vrijheid willen wij meer
Makkers, ten laatste male; Vrienden, nog een laatste keer
tot den strijd ons geschaard, We zullen samen voor gelijkheid zorgen
En d'Internationale;En de internationale Arbeiderspartij
Zal morgen heersen op aard! (2x) ; Zal morgen overal regeren
De staat verdrukt, de wet is logen; De staat onderdrukt, oneerlijke wetten
De rijkaard leeft zelfzuchtig voort; De rijken denken aan zichzelf
Tot het merg wordt d'arme uitgezogen; De arme mensen, worden armer
En zijn recht is een ijdel woord; En hun rechten stellen niets voor
Wij zijn het moe naar and'rer wil te leven; Anderen moeten niet voor ons beslissen
Broeders, hoort hoe gelijkheid spreekt: Luister naar wat echte gelijkheid is
Geen recht, waar plicht is opgeheven, Er zijn geen rechten mogelijk zonder plichten
Geen plicht, leert zij, waar recht ontbreekt. Dus ook geen plichten zonder rechten
Makkers, ten laatste male; Vrienden, nog een laatste keer
tot den strijd ons geschaard, We zullen samen voor gelijkheid zorgen
En d'Internationale; en de internationale arbeiderspartij
Zal morgen heersen op aard! (2x) ; Zal morgen overal regeren
Het thema van de alfabetiseringsweek was dit jaar: DOE MEE. Twee docenten van Nova Contract hadden daarom ‘Het Groot Dictee van de Duidelijke Taal ‘georganiseerd. Deelnemers aan dit dictee waren onder andere ambtenaren van de gemeente Haarlem, communicatiedeskundigen, tekstschrijvers en journalisten. Ik was blij dat ik niet tot de deelnemers behoorde en het alleen maar hoefde te presenteren. De opgaven waren namelijk niet bepaald eenvoudig!
Bij dit dictee ging het nu eens niet niet om de juiste spelling, maar om de duidelijke formulering. De deelnemers kregen zes stukjes tekst voor hun neus, die ze in duidelijke taal moesten herschrijven. Er was een stukje uit een koopcontract, maar ook een passage uit een brief van de gemeente Haarlem, een tekst uit de algemene voorwaarden van de OV-chipkaart en een gedeelte uit een brief van Spaarnelanden.
Wat deze teksten allemaal met elkaar gemeen hadden, was dat ze alles behalve makkelijk te begrijpen waren. Veel communicatiemedewerkers bij overheden, bedrijven en instellingen hebben de neiging om vanuit hun eigen niveau te schrijven en dat is vaak vwo-niveau. Wat ze daarbij vergeten, is dat het grootste deel van de Nederlanders leest op vmbo-niveau. Gevolg: mensen haken af, begrijpen de boodschap niet of verkeerd, gaan bellen of moeten hulp vragen. Allemaal onnodig tijd- en geldverlies. En dan te bedenken dat dit zo makkelijk te voorkomen is door eenvoudige en duidelijke teksten te schrijven. Dus: korte zinnen maken; geen moeilijke woorden gebruiken; vaktermen of afkortingen vermijden; eerst goed bedenken wat je boodschap is en iemand anders eerst je tekst laten lezen en beoordelen.
Rode hoofden en liters zweet leverde dit dictee op bij de deelnemers, maar het resultaat was echt goed. Het bewees dat het wel degelijk beter kan en moet.
Fractiecollega Helga vond dat wij niet achter konden blijven bij dit ‘DOE MEE-thema’. Samen met collega Artie en onze fractie-assistente Marit, hebben we daarom een poging gewaagd de ‘Internationale’ te herschrijven in meer duidelijke en begrijpelijke taal.
Hieronder vindt u het resultaat, maar we dagen u uiteraard uit er een nog véél betere versie van te maken. Dus: Doe Mee….!
(Hieronder de vertaling van De Internationale)
De Internationale herschreven in duidelijke taal (maar te zingen is het nu niet meer :-)
Ontwaakt verworpenen der aarde: Doe mee, iedereen die het moeilijk heeft
Ontwaakt, verdoemd' in 's hongers sfeer: Doe mee, iedereen die honger heeft
Reed'lijk willlen stroomt over de aarde: Een betere wereld willen wij
En die stroom rijst al meer en meer!: En dat willen er steeds meer
Sterft, gij oude vormen en gedachten,; lLaat los oude ideëen en denkwijzen
Slaafgeboor'nen, ontwaakt, ontwaakt,; Wees niet bang en doe mee
De wereld steunt op nieuwe krachten; De wereld is aan het veranderen
Begeerte heeft ons aangeraakt!' En van die vrijheid willen wij meer
Makkers, ten laatste male; Vrienden, nog een laatste keer
tot den strijd ons geschaard, We zullen samen voor gelijkheid zorgen
En d'Internationale;En de internationale Arbeiderspartij
Zal morgen heersen op aard! (2x) ; Zal morgen overal regeren
De staat verdrukt, de wet is logen; De staat onderdrukt, oneerlijke wetten
De rijkaard leeft zelfzuchtig voort; De rijken denken aan zichzelf
Tot het merg wordt d'arme uitgezogen; De arme mensen, worden armer
En zijn recht is een ijdel woord; En hun rechten stellen niets voor
Wij zijn het moe naar and'rer wil te leven; Anderen moeten niet voor ons beslissen
Broeders, hoort hoe gelijkheid spreekt: Luister naar wat echte gelijkheid is
Geen recht, waar plicht is opgeheven, Er zijn geen rechten mogelijk zonder plichten
Geen plicht, leert zij, waar recht ontbreekt. Dus ook geen plichten zonder rechten
Makkers, ten laatste male; Vrienden, nog een laatste keer
tot den strijd ons geschaard, We zullen samen voor gelijkheid zorgen
En d'Internationale; en de internationale arbeiderspartij
Zal morgen heersen op aard! (2x) ; Zal morgen overal regeren